Fototerapia jasnym światłem

Jaka jest rola światła?

Bez światła nie istniałoby życie. Jaki ma wpływ na nasze zdrowie?

Na czym polega fototerapia?

Jasne światło – co odpowiada za jego właściwości lecznicze?

Fototerapia – kiedy i dla kogo?

W czym fototerapia może mi pomóc? W jakich miesiącach mam ją stosować?

Jakie urządzenie wybrać?

Różne produkty, różne korzyści. Jakie urządzenie będzie dla mnie najlepsze?

Fototerapia w praktyce

Jak długo trwa i jak wygląda sesja? Czy godziny naświetlania mają znaczenie?

Badania naukowe

Artykuły naukowe dotyczące wykorzystania fototerapii w medycynie.

Jaka jest rola światła?

Światło jest podstawą życia na Ziemi. Pełni dwie zasadnicze funkcje:

Światło jako naturalny energetyk

Światło doda Ci skrzydeł?
Z pewnością lepiej niż niejeden napój energetyczny. Badania pokazują, że jasne światło stosowane w fototerapii – podobnie jak światło słoneczne – zwiększa poziom energii i efektywność pracy, poprawia samopoczucie, koncentrację i refleks.

Światło jako regulator zegara biologicznego

Słońce jest nasilniejszym synchranizatorem zegara biologicznego człowieka. Światło ma wpływ na wydzielanie melatoniny (zwanej także „hormonem snu”), która reguluje nasz rytm dobowy. Mózg produkuje ją podczas snu, kiedy jest ciemno. Odpowiednio silne światło hamuje jej wydzielanie, dzięki czemu wstajemy rano wyspani, zadowoleni i pełni energii.

Na czym polega światłoterapia?

Fototerapia jasnym światłem (ang. bright light therapy) polega na ekspozycji otwartych oczu na działanie światła o określonym widmie (spektrum) i natężeniu mierzonym w luksach (lx). Jeden luks odpowiada ilości światła produkowanej przez jedną świeczkę liczonej w odległości jednego metra.

W słoneczne letnie dni natężenie światła wynosi około 50 000 – 100 000 luksów. W naszej szerokości geograficznej już w październiku i listopadzie potrafi ono spaść do 500 – 1000 lx. Tak słabe światło słoneczne nie jest w stanie właściwie regulować wydzielania melatoniny, co prowadzi do nieprawidłowej pracy naszego wewnętrznego zegara i zaburzenia rytmów biologicznych. Niestety nawet silne oświetlenie wewnętrzne nie poprawi sytuacji. W miejscach pracy oscyluje ono w granicach 300-500 lx, a w naszych domach wynosi często jedynie 50-200 luksów.

Słoneczny dzień

luksów

Światłoterapia

luksów

Pochmurny dzień

luksów

Zwykłe żarówki

luksów

Jakiego światła potrzebujemy?

Regulacja naszego zegara biologicznego wymaga u większości z nas światła o natężeniu około 1 500 – 10 000 luksów, co w okresie jesienno-zimowym w naszej szerokości geograficznej zapewnia jedynie światłoterapia.

Najważniejsze cechy światła stosowanego w fototerapii:

  • posiada spektrum i natężenie zbliżone do światła słonecznego
  • reguluje wydzielanie melatoniny, zwanej hormonem snu
  • wpływa na produkcję serotoniny, nazywanej hormonem szczęścia
  • ze względów bezpieczeństwa jest pozbawione promieniowania ultrafioletowego (UV)

 

Fototerapia – kiedy i dla kogo?

W Europie i Stanach Zjednoczonych fototerapia jest rekomendowaną metodą leczenia depresji sezonowej związanej z porą roku (jesień, zima). Przy objawach wynikających z braku słońca światłoterapię należy stosować od października do kwietnia, a nawet maja, gdyż niedobory światła słonecznego w Polsce występują właśnie w tych miesiącach.

W innych sytuacjach fototerapię stosuje się bez względu na porę roku. Jest szczególnie korzystna dla osób cierpiących na bezsenność i inne rodzaje depresji (niesezonowe). Światłoterapia polecana jest również osobom pracującym, szczególnie w nocy i na zmiany oraz często podróżującym pomiędzy strefami czasowymi. Przyniesie pozytywne efekty także ludziom starszym czy niepełnosprawnym, którzy rzadko wychodzą z domu i często doświadczają spadku nastroju.

Zapoznaj się bliżej z zastosowaniem fototerapii w konkretnych przypadkach:

Depresja sezonowa (zimowa) i jesienna chandra

Fototerapia skutecznie uzupełnia niedobory światła słonecznego w okresie jesienno-zimowym, dzięki czemu zapobiega jesiennej chandrze i depresji sezonowej, zwanej również depresją zimową.

Najważniejszą przyczyną sezonowych zaburzeń nastroju jest deficyt światła, dlatego najwłaściwszą i najskuteczniejszą metodą leczenia jest światłoterapia. Z roku na rok cieszy się ona coraz większą popularnością na całym świecie i jest wykorzystywana w wielu placówkach medycznych w Europie.

Badania naukowe pokazują, że fototerapia:

  • łagodzi objawy depresji sezonowej średnio o 60-90%
  • pozwala je w pełni zwalczyć aż u 80% osób.

Na depresję zimową cierpi około 10-15% ludzi. Najczęściej pojawia się u osób w wieku 20-60 lat, przy czym zdecydowaną większość stanowią kobiety (70-80% chorych). Bardziej narażone są osoby, które przez większość dnia przebywają w pomieszczeniach zamkniętych oraz mieszkańcy obszarów na tych szerokościach geograficznych, gdzie światła słonecznego jest mniej.

Wielu z nas w okresie jesienno-zimowym czuje się gorzej i narzeka na brak słońca. Tylko nieliczni przy posępnej pogodzie nie odczuwają żadnych zmian w codziennym funkcjonowaniu.

Objawy braku światła:

  • brak energii, spowolnienie, stałe poczucie zmęczenia
  • nadmierna senność, problemy z porannym wstawaniem
  • zwiększony apetyt (zwłaszcza na słodycze)
  • kłopoty z koncentracją, brak motywacji do działania
  • smutek, przygnębienie
  • uczucie niepokoju, lęku lub rozdrażnienia
  • apatia, zobojętnienie
  • spadek libido
  • nasilenie objawów napięcia przedmiesiączkowego u kobiet

A czy Ty odczuwasz skutki braku światła?

Bezsenność i zaburzenia snu

Światłoterapia jest niezawodna w regulowaniu dobowego rytmu snu i czuwania, co jest szczególnie istotne u osób cierpiących na bezsenność i różnego rodzaju zaburzenia snu.

W nocy nie śpisz, a rano nie możesz się wstać?

Są to typowe objawy związane z opóźnioną porą zasypiania – najczęstszą przyczyną bezsenności u osób młodych.

Melatonina, nie bez powodu nazywana „hormonem snu”, wydzielana jest w niewłaściwej ilości o niewłaściwych porach. Jej nadmierna produkcja rano powoduje senność i problemy z budzeniem. W ciągu dnia może towarzyszyć Ci ospałość i uczucie zmęczenia, a z kolei w nocy często nie możesz zasnąć.

Fototerapia stosowana po przebudzeniu (najlepiej w godzinach 6-9), blokuje wydzielanie melatoniny, dzięki czemu reguluje się rytm dobowy: czuwania i snu. Rano będziesz wstawał(a) wyspany, wypoczęty i pełny energii, a wieczorem zaśniesz bez problemu, bo gdy zrobi się ciemno Twój mózg sam zacznie produkować melatoninę.

Dodatkowo, zwykły budzik warto wymienić na budzik świetlny. Dzięki symulacji prawdziwego wschodu słońca przez planowaną pobudką, w naturalny sposób ułatwi Ci poranne wstawanie.

A może budzisz się za wcześnie?

Jeśli budzisz się nad ranem i często bezczynnie leżysz w łóżku czekając aż wreszcie będzie można wstać, a wieczorami z reguły zbyt wcześnie zasypiasz masz problemy z tzw. zespołem przyspieszonej fazy snu. Nie jesteś jedyny – jest to częsta przypadłość u osób po 50-60 roku życia.

Stosuj światłoterapię wczesnym wieczorem, najlepiej 2-3 godziny przed planowanym pójściem spać (do godziny 18-20). Objawy powinny ustąpić w ciągu około 2 tygodni.

Światłoterapia - jak poprawić efektywność pracy?

Wystarczy stosować światłoterapię przed lub w trakcie pracy.

Ostatnie badania dowiodły, że jasne światło o odpowiednim natężeniu zwiększa zdolności poznawcze: poprawia pamięć, pracę mózgu i sprawność intelektualną. Zwiększa również koncentrację i refleks, dodaje energii i poprawia nastrój.

W Skandynawii, gdzie wiedza na temat światłoterapii jest największa, lampy antydepresyjne używane są w urzędach państwowych i wielu biurach. Efekt jest prosty: zwiększenie wydajności pracy pracowników.

Fototerapię można stosować bez względu na porę roku.

Jest szczególnie korzystna dla osób:

  • przebywających większość czasu wewnątrz pomieszczeń
  • często pracujących w nocy
  • wykonujących pracę zmianową

Jet lag - zespół nagłej zmiany strefy czasowej

Tzw. jet lag jest wynikiem nagłej zmiany strefy czasowej, zwykle podczas podróży samolotem, co prowadzi do zaburzenia rytmów biologicznych. Dochodzi również do nieprawidłowego wydzielania hormonów, przede wszystkim melatoniny – „hormonu snu” oraz kortyzolu – nazywanego potocznie „hormonem stresu”.

Objawy jet lag:

  • bezsenność lub nadmierna senność
  • bóle głowy
  • dezorientacja, uczucie rozbicia
  • znaczne zmęczenie
  • złe samopoczucie
  • brak apetytu, a nawet zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Jeśli miewasz podobne problemy, wypróbuj okulary do światłoterapii Luminette.

Światłoterapia, dzięki przesunięciu Twojego wewnętrznego zegara, pomoże Ci ekspresowo i przyjemnie odnaleźć się w nowym miejscu. Korzystaj z okularów w trakcie lotu oraz klika dni po przylocie (zwykle 1-4 dni). Pamiętaj jednak, że w przypadku jet lag pora fototerapii jest niestandardowa.

Alternatywą okularów Luminette są słuchawki do fototerapii Valkee.

Jasne światło docierające bezpośrednio do mózgu poprzez kanał słuchowy łagodzi objawy jet lag, zwiększa poziom energii, koncentrację i poprawia samopoczucie.

Inne rodzaje depresji

Światłoterapia jest także skuteczną terapią wspomagającą w leczeniu innych objawów depresji, które nie występują sezonowo.

Fototerapia pomaga zwalczyć objawy:

Jakie urządzenie wybrać?

Szeroki wybór produktów umożliwia korzystanie ze światłoterapii gdziekolwiek chcesz i tego potrzebujesz – w domu, pracy, w czasie codziennych czynności czy nawet w trakcie podróży. W zależności od zastosowania fototerapii i Twoich indywidualnych preferencji pomożemy Ci w wyborze najlepszego urządzenia do fototerapii.

Lampa antydepresyjna

Brak energii

Gorszy nastrój

Jesienna chandra

Depresja zimowa

Zaburzenia snu

Jet lag

Problemy z pobudką

Praca w nocy

Praca zmianowa

 

Okulary do fototerapii

Brak energii

Gorszy nastrój

Jesienna chandra

Depresja zimowa

Zaburzenia snu

Jet lag

Problemy z pobudką

Praca w nocy

Praca zmianowa

 

Słuchawki do fototerapii

Brak energii

Gorszy nastrój

Jesienna chandra

Depresja zimowa

Jet lag

 

Budzik świetlny

Problemy z pobudką

Brak energii

Gorszy nastrój

Jesienna chandra
(jako dodatek)

Depresja zimowa
(jako dodatek)

Zaburzenia snu
(jako dodatek)

 

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości skontaktuj się z nami.
Chętnie Ci doradzimy i pomożemy w wyborze.

Fototerapia w praktyce

W praktyce podczas sesji fototerapii naświetlani jesteśmy światłem o odpowiednim natężeniu (mierzonym dla konkretnej odległości) przez określony czas.
Urządzenie Natężenie światła** Dzienny czas naświetlania
Medyczne lampy antydepresyjne
(Innolux, Fotovita)
10 000 luksów
5 000 luksów
2 500 luksów
30 minut
60 minut
120 minut
Okulary do światłoterapii Luminette* 1 500 luksów
1 000 luksów
20 minut
30 minut
Słuchawki do fototerapii Valkee 10 000 luksów 12 minut
Urządzenie Moc światła (lx)** Czas (min)
Lampy do fototerapii 10 000
5 000
2 500
30
60
120
Okulary Luminette* 1 500
1 000
20
30
Słuchawki Valkee 10 000 12

* Jak stwierdzają niezależne badania, okulary do światłoterapii Luminette są równie skuteczne co lampa o mocy 10 000 luksów.

** W przypadku lamp podane natężenia światła mierzone są w odległości 50 cm.

Zalecana odległość pomiędzy oczami a źródłem światła nazywana jest dystansem terapeutycznym. W przypadku lamp posiadających certyfikaty medyczne zazwyczaj wynosi on około 40-75 cm. Dzięki temu podczas fototerapii spokojnie można wykonywać większość zwyczajnych czynności: czytać, pisać, pracować przy komputerze, korzystać ze smartfona czy oglądać telewizję. Wystarczy mieć wzrok w zasięgu lampy i czasem na nią spoglądać.

W jakich porach stosować?

Pory dnia seansów fototerapii zależą od leczonej dolegliwości.

Wskazanie Rano Wieczór
Brak energii
Gorszy nastrój
Jesienna chandra
Depresja zimowa
Problem z pobudką
Opóźniona pora snu
Przyspieszona pora snu
Praca w nocy
Jet lag Pory fototerapii są niestandardowe.

 

Wskazanie Rano Wieczorem
Brak energii
 
Gorszy nastrój  
Jesienna chandra  
Depresja zimowa (dodatkowo)
Problem z pobudką  
Opóźniona pora snu  
Przyspieszona pora snu  
Praca w nocy  
Jet lag Pory fototerapii są niestandardowe.

Badania naukowe

Badania naukowe nad wykorzystaniem sztucznego światła w medycynie prowadzone są w Europie i Ameryce Północnej od prawie 40 lat.

Potwierdzono, że fototerapia przynosi pozytywne efekty w leczeniu:

Światłoterapia jest również pomocna dla osób:

  • pracujących w nocy lub w trybie zmianowym
  • podróżujących samolotami pomiędzy strefami czasowymi, które borykają się z zespołem jet lag
  • zmagających się z chorobą nowotworową
  • dotkniętych chorobą Alzheimera

 

Zapraszamy do lektury artykułów naukowych dotyczących zastosowania fototerapii w konkretnych przypadkach: